Metoda Weroniki Sherborne

Weronika Sherborne była z wykształcenia nauczycielka wychowania fizycznego i fizjoterapeutką. Wpływ na jej działalność miała twórczość Rudolfa Labana.  R. Laban był inicjatorem gimnastyki twórczej i za najważniejsze potrzeby człowieka uważał potrzebę ekspresji, potrzebę ruchu, potrzebę tworzenia.

Według R. Labana, ruch jest wyrazem potrzeby ludzkiej aktywności. Stałe ograniczanie ruchu prowadzi do wzrastania wewnętrznego napięcia, stresów i zahamowań, a w konsekwencji jest przyczyna utraty wiary we własne możliwości, zamykania się w sobie, unikania kontaktów z otoczeniem. Podobnego zdanie był również Rudolf Steiner, który twierdził, ze człowiek za pomocą ruchu i rytmu wyrażą swoja osobowość. Na podstawie badań tych pedagogów uznano, ze ruch i rytm przewodniczy wychowaniu, nauczaniu nie tylko muzycznego (stąd pochodzą szkoły steinerowskie= waldorfskie), ale umożliwia człowiekowi nawiązanie fizycznego kontaktu z otaczającą go rzeczywistością i jest warunkiem jego zdrowia psychicznego. Zdaniem R.Labana potrzebę ruchu, odprężenia, ekspresji i tworzenia można zaspokoić w tańcu, gdyż taniec jest ekspresja samego siebie.

R. Laban klasyfikuje związki międzyludzkie i wyróżnia podział ruchów.

Pierwszym z nich jest ruch „z” dzięki, któremu buduje się wzajemne zaufanie i zrozumienie przy pełnieniu odmiennych, uzupełniających się ról. Drugim zaś, ruch „przeciwko” charakteryzuje się brakiem agresji, praca winna być w parach; gdzie jedna osoba jest aktywna czyli „atakująca” a druga bierna czyli” broniąca się”. Zabawa jest często hałaśliwa dzięki czemu wnosi odprężenie. Uczy to kontrolowania emocji, impulsów agresywnych w dorosłym życiu a zarazem rozwija te same sprawności, jakie są potrzebne do prawdziwej bojki. Przy rozwijaniu tego ruchu należy wprowadzić reguły : jestem silny ale delikatny, nie obrażam się gdy przegram, nie śmieje się z pokonanego, nie zawsze musze być lepszy. Takie działania sprawiają ze dzieci odblokowują swoja aktywność i torują drogę do bliskich i przyjaznych kontaktów z drugim człowiekiem. Trzecim i ostatnim ruchem jest ruch „razem”, który wymaga jednakowego zaangażowania partnerów. Ten typ ruchu tworzy harmonie i równowagę, a dzieci ćwiczą zaufanie, zrozumienie i współpracę.

Metody W.Sherborne charakteryzuje się prostotą i naturalnością. Ruch rozwijający wywodzi się z naturalnych zabaw ruchowych dzieci z rodzicami zwanych popularnie baraszkowaniem. System ćwiczeń W.Sherborne ma zastosowanie we wspomaganiu i stymulowaniu rozwoju dziecka oraz w terapii zaburzeń rozwoju emocjonalnego, umysłowego, ruchowego i fizycznego. W założeniu metody leży kształcenie świadomości własnego ciała i usprawnianie ruchowe, świadomości przestrzeni i działanie w niej, dzielenia przestrzeni z innymi ludźmi i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu. Dziecko poznaje więc własne ciało i przestrzeń, która je otacza, spotyka w niej innego człowieka, uczy się współpracować w niej najpierw z jednym partnerem w parach, potem w trójkątach, a wreszcie z całą grupa. Podczas kontaktu z drugim człowiekiem uczy się opiekować drugą osoba. Są to tzw. ćwiczenia z partnerem, z grupą, poznaje swą siłę w ćwiczeniach przeciwko partnerowi i grupie po to aby nauczyć się współpracować z nimi; ćwiczenia z partnerem i grupą. Ostatnia kategoria ruchu jest to ruch kreatywny. Terapeuta proponuje gotowy scenariusz zajęć, ale zmienia go podążając za propozycjami dzieci. W ten sposób dziecko poznaje siebie i świat, zdobywa zaufanie do siebie i innych, a czując się bezpiecznie może stać się twórcze.

Metoda Ruchu Rozwijajacego R. Labana i W. Sherborne zawiera 5 kategorii, są nimi : ruch  prowadzący do poznania własnego ciała, gdzie skupiamy się na stopach, kolanach i biodrach gdyż na nich opiera się cały ciężar ciała oraz są łącznikiem miedzy nami a podłożem.

Następnym ruchem, jest ruch kształtujący związek jednostki z otoczeniem fizycznym. Ten ruch pomaga człowiekowi czuć się swobodnie w otaczającej go przestrzeni.

Ostatnim ruchem jest ruch wiodący do wytworzenia się związku z drugim człowiekiem, jego celem jest wytworzenie zaufania i budowanie związku.

Projektując zajęcia metoda W. Sherborne trzeba pamiętać ze mają one pomóc dziecku w poznaniu siebie, w zdobyciu do siebie zaufania, w poznaniu innych i nauczeniu się ufania im, a w efekcie w nauczeniu się aktywnego i twórczego życia. Metoda W. Sherborne narzuca wiele zasad pracy, ale także wymogów względem prowadzącego. Nie mniej jednak ważnym kryterium prowadzenia zajęć jest uwzględnienie prawidłowości rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka oraz rozwoju procesu grupowego, a także możliwości i ograniczenia psychofizyczne dzieci. Program powinien obejmować potrzeby grupy jak i indywidualne.

Metoda Ruchu Rozwijającego jest upowszechniana w Polsce od przełomu lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Metoda ta jest wykorzystywana w Polsce w placówkach oświatowych i służby zdrowia dla dzieci zdrowych i z rożnymi zaburzeniami rozwoju. Jest ona pomocna dzieciom upośledzonym w rozwoju, dzieciom autystycznym, dzieciom z wczesnym mózgowym porażeniem dziecięcym, z zaburzeniami emocjonalnymi, dzieciom głuchym i niewidomym, dzieciom jakającym się oraz dzieciom z nadpobudliwością ruchowa. Szczególnym atutem tej metody jest aspekt „dawania i brania” miedzy uczestnikami, parami. Wykorzystując tę metodę, korzyści ponoszą wszystkie osoby biorące udział w ćwiczeniach. Równie dużo uczą się „terapeuci”,  co dzieci. Terapeutami nie musza być osoby wykształcone ale również młode osoby, które same potrzebują pomocy. Przykładem takiego wykorzystania metody W. Sherborne jest doświadczenie Poradni Wychowaczo-Zawodowej z Sopotu, która w latach 80-tych zaproponowała młodzieży współprace z domem dziecka. Młodzież świetnie sprawdziła się w roli „terapeutów”, gdyż pomagając innym pomogli również sobie. Nazwano to „terapia przez terapię”

Zastanawiając się nad praca metoda W. Sherborne należy pamiętać, ze niezaspokojenia potrzeb kontaktu fizycznego i ruchu wywołuje zaburzenia zachowania nawet u ludzi dorosłych. Aby dziecko rozwijało się prawidłowo, musi mieć zapewniony dopływ wielomodalnych informacji, czyli wielozmysłowego pobudzenia przez różnorodne bodźce. Doznania dotykowe, ruchowe, związane ze zmysłem równowagi są potrzebne dziecku już w okresie prenatalnym. Wskutek bliskiego kontaktu z matką (fizycznej bliskości jej ciała i instynktownych zachowań) dziecko może zaspokoić podstawowe doznania bodźców sensorycznych, potrzeby ruchu, jak również potrzeby psychologiczne: miłości, bezpieczeństwa, poczucia wzrostu i rozwoju, siły mocy i więzi społecznej z drugim człowiekiem. Metoda W. Sherborne nadaje zarówno do dzieci zdrowych jak i do dzieci upośledzonych, co potwierdzają wyniki przeprowadzonych badan na dzieciach z zespołem Downa. Stwierdzają one że metoda ta wpływa na  sferę emocjonalną i motoryczną, na lepszą orientację na mapie własnego ciała, rozwój wyobraźni. Wykazały iż metoda ta uczy nawiązywać kontakty z druga osobą i wytwarza pozytywny stosunek do drugiego człowieka.